بشار اسد - نگاهی به دوران ریاست جمهوری

Morgan Langworth 24 Jun 2025

برای بسیاری از مردم، نام بشار اسد با دورانی طولانی از حکومت در سوریه گره خورده است. او کسی بود که تقریباً برای یک ربع قرن، سکان هدایت کشوری را در دست داشت که در سال‌های اخیر، تغییرات بسیار بزرگی را تجربه کرده است. ما در اینجا، می‌خواهیم نگاهی داشته باشیم به زندگی او، از روزهای اول تا آن لحظه پایانی که حکومتش به پایان رسید، و این که چه اتفاقاتی در این میان رخ داد.

واقعاً، این داستان یک فرد نیست، بلکه داستانی است که با سرنوشت یک کشور در هم آمیخته است. این شخص، بشار اسد، از سال ۲۰۰۰ میلادی، دقیقاً از هفدهم ژوئیه، رئیس‌جمهور سوریه بود و این مسئولیت را تا هشتم دسامبر ۲۰۲۴ بر عهده داشت. این دوران، خود، بیش از دو دهه را در بر می‌گیرد، و در این مدت، خیلی چیزها، در سوریه و اطراف آن، دستخوش دگرگونی شد.

ما در این نوشته، قرار است کمی بیشتر با جنبه‌های مختلف زندگی و فعالیت‌های او آشنا شویم. می‌خواهیم ببینیم که او از کجا آمد، چگونه به این جایگاه رسید، و چه میراثی از خود به جای گذاشت. این، در واقع، یک مرور است بر آنچه که در طول سال‌ها، پیرامون این چهره، شکل گرفت و به سرانجام رسید، شما می‌دانید.

فهرست مطالب

بشار اسد - زندگی و آغاز راه
چگونه بشار اسد به قدرت رسید؟
دوران حکومت بشار اسد
فروپاشی حکومت بشار اسد - چه اتفاقی افتاد؟
آیا بشار اسد از سوریه فرار کرد؟
واکنش‌ها به سقوط بشار اسد
میراث خانواده بشار اسد چه بود؟
ویژگی‌های شخصی بشار اسد

بشار اسد - زندگی و آغاز راه

بشار اسد، در سال ۱۹۶۵ میلادی، در شهر دمشق، پایتخت سوریه، چشم به جهان گشود. او، در واقع، یک مسلمان از گروه علوی‌ها است، و این یک نکته‌ای است که شاید برای برخی جالب باشد. او از همان دوران جوانی، به نظر می‌رسید که علاقه زیادی به یادگیری زبان‌های مختلف دارد، و در این زمینه، خیلی هم خوب عمل کرد. مثلاً، او زبان انگلیسی را بسیار روان صحبت می‌کند، یعنی واقعاً به آن مسلط است. علاوه بر این، مهارت‌های گفتاری ابتدایی در زبان فرانسه را هم دارد، و این به خاطر این است که در مدرسه‌ای فرانسوی-عربی به نام "الحریه" در دمشق درس خوانده بود. به غیر از این دو، او به زبان اسپانیایی هم تسلط داشت، که این واقعاً نشان می‌دهد چقدر در یادگیری زبان، یک جورهایی، توانا بود.

پدرش، حافظ اسد، که خودش هم پیش از او رئیس‌جمهور سوریه بود، در سال ۲۰۰۰ و در سن ۶۹ سالگی از دنیا رفت. این اتفاق، خب، مسیر زندگی بشار را تا حد زیادی تغییر داد، شما می‌دانید. قبل از آن، زندگی بشار، در مقایسه با آنچه که بعداً رخ داد، یک زندگی نسبتاً آرام بود. اما با درگذشت برادر بزرگ‌ترش، یک دگرگونی بزرگ در مسیر او ایجاد شد، و این، یک جورهایی، او را به سمتی برد که شاید هرگز فکرش را نمی‌کرد.

در مورد ویژگی‌های شخصی‌اش، او با برادرانش کمی فرق داشت. او، مثلاً، یک شخص آرام و کم‌حرف بود، و به نظر می‌رسید که اصلاً به سیاست یا حتی به ارتش علاقه‌ای ندارد. این موضوع، واقعاً، برای کسی که بعدها قرار بود رئیس یک کشور شود، یک نکته قابل تأمل است. گفته می‌شود که فرزندان حافظ اسد، پدرشان را خیلی کم می‌دیدند. بشار خودش بعدها گفته بود که در تمام مدتی که پدرش رئیس‌جمهور بود، او فقط یک بار وارد دفتر کار پدرش شده است. این، در واقع، نشان می‌دهد که چقدر رابطه آنها، در یک معنا، رسمی یا دور بود.

جزئیات شخصی و اطلاعات زیستی بشار اسد

عنوان	جزئیات
نام کامل	بشار حافظ الأسد
سال تولد	۱۹۶۵
محل تولد	دمشق، سوریه
مذهب	مسلمان، از طائفه علوی
زبان‌ها	عربی، انگلیسی (مسلط)، فرانسه (مهارت‌های گفتاری ابتدایی)، اسپانیایی
پدر	حافظ اسد (رئیس‌جمهور سوریه ۱۹۷۱-۲۰۰۰)
همسر	اسما اسد (ازدواج ۲۰۰۰)
شغل پیشین	سیاستمدار، رئیس‌جمهور سوریه
دوران ریاست جمهوری	۱۷ ژوئیه ۲۰۰۰ تا ۸ دسامبر ۲۰۲۴

چگونه بشار اسد به قدرت رسید؟

این یک نکته مهم است که بشار اسد در ابتدا اصلاً قرار نبود که جانشین پدرش شود و قدرت را در سوریه به دست بگیرد. این مسیر، در واقع، تنها پس از مرگ برادرش بود که برای او باز شد. این اتفاق، یک جورهایی، سرنوشت او را کاملاً تغییر داد. پدرش، حافظ اسد، که از سال ۱۹۷۱ تا ۲۰۰۰ رئیس‌جمهور سوریه بود، بنیان‌گذار سیستم سیاسی فعلی در سوریه بود و این کشور را به یک حکومت خانوادگی تبدیل کرد. او، در یک معنا، با مشت آهنین بر کشور حکومت می‌کرد، و این یک واقعیت بود.

بعد از فوت حافظ اسد در سال ۲۰۰۰، بشار اسد بود که قدرت را در دست گرفت. این انتقال قدرت، در واقع، یک نوع موروثی شدن حکومت بود، که از پدر به پسر رسید. این اتفاق، خب، نشان‌دهنده ادامه همان سیستمی بود که پدرش پایه‌گذاری کرده بود. بشار، به عنوان نسل دوم این سلسله حکومتی، مسئولیت کشور را بر عهده گرفت، و این یک تغییر بزرگ برای سوریه بود، شما می‌دانید.

دوران حکومت بشار اسد

بشار اسد، برای ۲۴ سال، یعنی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۴، بر سوریه حکومت کرد. این، نه تنها پایان دوره ریاست جمهوری خودش بود، بلکه به بیش از ۵۰ سال حکومت خانواده اسد بر سوریه پایان داد. این یک دوره بسیار طولانی بود که در آن، کشور شاهد اتفاقات زیادی بود. سوریه، تحت رهبری او، از سال ۲۰۱۱ وارد یک جنگ داخلی شد که کشور را ویران کرد و آن را به یک منطقه برای گروه‌های مسلح تبدیل کرد. این جنگ، در واقع، یک درگیری بین‌المللی نیابتی را هم به وجود آورد و باعث یک بحران بزرگ پناهندگان شد که میلیون‌ها نفر را از خانه‌هایشان آواره کرد. این، واقعاً، یک تراژدی بزرگ بود.

تا حدود یازده روز قبل از سقوط حکومتش، سوریه در ظاهر "امن و امان" به نظر می‌رسید. با کمک‌هایی که از روسیه، حزب‌الله و جمهوری اسلامی ایران می‌رسید، ارتش بشار اسد به نظر می‌رسید که توانسته بود از دوران سخت جنگ داخلی بگذرد و حدود ۷۰ درصد از خاک کشور را دوباره به کنترل خود درآورد. این، در یک معنا، یک تصویر از ثبات بود، اما این ثبات، همانطور که بعداً مشخص شد، بسیار شکننده بود. حکومت او، به خاطر روش‌های حکومتی که داشت، به عنوان یک حکومت سخت و بی‌رحم شناخته می‌شد، و این یک واقعیت بود که بسیاری از مردم آن را حس می‌کردند.

فروپاشی حکومت بشار اسد - چه اتفاقی افتاد؟

در تاریخ هشتم دسامبر ۲۰۲۴، جمهوری عربی سوریه، که تحت رهبری بشار اسد بود، سقوط کرد. این اتفاق، در میان حملات گسترده گروه‌های مخالف سوری، به ویژه هیئت تحریر شام، رخ داد. این حملات، در واقع، بخشی از جنگ داخلی سوریه بود که از سال ۲۰۱۱ آغاز شده بود و سال‌ها به طول انجامیده بود. این، یک جورهایی، نقطه پایانی بود بر یک دوره طولانی از درگیری و ناآرامی در کشور. سقوط او، به طور ناگهانی و با سرعت زیادی اتفاق افتاد، که برای بسیاری، حتی کسانی که در داخل سوریه بودند، یک غافلگیری بزرگ بود.

این اتفاق، واقعاً، نشان داد که وضعیت در سوریه چقدر پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی بود. با وجود تمام حمایت‌ها و کمک‌هایی که بشار اسد از متحدانش دریافت می‌کرد، نیروهای مخالف توانستند به سرعت پیشروی کنند و کنترل مناطق کلیدی را به دست بگیرند. این، در یک معنا، پایان یک دوران بود، و آغاز یک فصل کاملاً جدید برای مردم سوریه، که هنوز هم، در یک معنا، در حال شکل‌گیری است.

آیا بشار اسد از سوریه فرار کرد؟

به نظر می‌رسد که بشار اسد، تقریباً به هیچ‌کس در مورد برنامه فرار خودش از سوریه، همزمان با فروپاشی حکومتش، اعتماد نکرد. این یک نکته بسیار جالب است، چون نشان می‌دهد که چقدر این تصمیم، یک تصمیم شخصی و پنهانی بود. او، در واقع، حتی دستیاران نزدیک، مقامات دولتی، و خویشاوندان خودش را هم گمراه کرد، یا به عبارت دیگر، آنها را از فکر و طرح خودش بی‌خبر گذاشت. این، خب، یک جورهایی، نشان‌دهنده سطح پنهان‌کاری در این ماجرا است.

بعد از سقوط حکومتش، روسیه، که یکی از متحدان اصلی بشار اسد بود، اعلام کرد که او "کناره‌گیری" کرده و "سوریه را ترک کرده است". این خبر، تنها چند ساعت پس از آن منتشر شد که نیروهای مخالف توانستند کنترل شهر را به دست بگیرند. رسانه‌های دولتی روسیه هم گفتند که اسد و خانواده‌اش در مسکو هستند، و این، در یک معنا، تأییدی بود بر خروج او از کشور. این، در واقع، یک پایان ناگهانی برای حکومتی بود که سال‌ها بر سر کار بود، و این یک واقعیت بود که همه را غافلگیر کرد.

واکنش‌ها به سقوط بشار اسد

خبر سقوط حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشت. دولت ایران، که یکی از حامیان اصلی حکومت اسد بود، یک واکنش محتاطانه نسبت به این اتفاق نشان داد. مقام‌های ایرانی، در واقع، با دقت زیادی این موضوع را دنبال می‌کردند و اظهارنظرهایشان، در یک معنا، با احتیاط همراه بود. این، خب، نشان می‌دهد که این تغییر، چقدر برای منطقه و بازیگران آن، مهم و تأثیرگذار بود.

روسیه، به عنوان یک متحد بسیار نزدیک بشار اسد، همانطور که قبلاً هم گفتیم، اولین کشوری بود که اعلام کرد او "کناره‌گیری" کرده و "سوریه را ترک کرده است". این اعلامیه، در واقع، یک تأیید رسمی از سوی یکی از مهم‌ترین حامیان او بود. این واکنش‌ها، در یک معنا، نشان‌دهنده اهمیت جایگاه سوریه در منطقه و در سیاست‌های بین‌المللی بود، و این یک نکته‌ای است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

میراث خانواده بشار اسد چه بود؟

حکومت بشار اسد، در واقع، ادامه یک میراث خانوادگی بود که بیش از پنج دهه بر سوریه حکومت کرده بود. پدرش، حافظ اسد، از سال ۱۹۷۱ تا ۲۰۰۰ رئیس‌جمهور سوریه بود. او کسی بود که سیستم سیاسی فعلی سوریه را پایه‌گذاری کرد و این کشور را به یک حکومت خانوادگی تبدیل کرد. این، در یک معنا، یک سیستم بود که قدرت را در دست یک خانواده نگه می‌داشت و آن را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کرد. حافظ اسد، در واقع، با یک مشت آهنین بر کشور حکومت می‌کرد، و این یک واقعیت بود که همه آن را می‌دانستند.

بشار اسد، به عنوان نسل دوم این سلسله حکومتی، بعد از پدرش به قدرت رسید. این، یک جورهایی، نشان‌دهنده تداوم این سیستم بود. اما با فروپاشی حکومتش در سال ۲۰۲۴، این بیش از ۵۰ سال حکومت خانوادگی بر سوریه به پایان رسید. این، در یک معنا، پایان یک دوره بسیار طولانی در تاریخ سوریه بود، و این یک تغییر بزرگ برای مردم این کشور بود. این، واقعاً، یک نقطه عطف در تاریخ منطقه بود.

ویژگی‌های شخصی بشار اسد

برخلاف برادرانش، بشار اسد در دوران جوانی، یک فرد آرام و کم‌حرف بود. او، در واقع، علاقه زیادی به سیاست یا حتی به ارتش نداشت، که این برای کسی که بعدها قرار بود رهبر یک کشور شود، یک نکته بسیار قابل توجه است. گفته می‌شود که فرزندان حافظ اسد، پدرشان را خیلی کم می‌دیدند. بشار خودش بعدها اظهار داشت که در تمام مدتی که پدرش رئیس‌جمهور بود، او فقط یک بار وارد دفتر کار پدرش شده است. این، خب، نشان‌دهنده یک فاصله خاص بین آنها بود.

زندگی بشار اسد، قبل از مرگ برادر بزرگ‌ترش، یک زندگی نسبتاً آرام بود. اما این اتفاق، یک تغییر بزرگ و دراماتیک در مسیر زندگی او ایجاد کرد. او، در واقع، سال‌ها بعد از این اتفاق بود که مسئولیت‌های سنگین‌تری را بر عهده گرفت. این، یک جورهایی، نشان می‌دهد که چگونه یک اتفاق شخصی می‌تواند مسیر زندگی یک فرد را، و در این مورد، حتی مسیر یک کشور را، به طور کلی تغییر دهد. او، در یک معنا، به دلیل شرایطی که پیش آمد، وارد دنیایی شد که شاید هرگز خودش به آن تمایل نداشت.

بشار الأسد: نواجه 4 حروب.. وبعض الدول "تعرقل" عودة اللاجئين - CNN Arabic

بشار الأسد يعزي بوفاة إعلامية لبنانية وزوجها يرد - CNN Arabic

ماذا قال بشار الأسد عن "إنجازات" محمد بن سلمان؟.. سفير السعودية في

RapidNewsline

بشار اسد - نگاهی به دوران ریاست جمهوری

فهرست مطالب

بشار اسد - زندگی و آغاز راه

جزئیات شخصی و اطلاعات زیستی بشار اسد

چگونه بشار اسد به قدرت رسید؟

دوران حکومت بشار اسد

فروپاشی حکومت بشار اسد - چه اتفاقی افتاد؟

آیا بشار اسد از سوریه فرار کرد؟

واکنش‌ها به سقوط بشار اسد

میراث خانواده بشار اسد چه بود؟

ویژگی‌های شخصی بشار اسد

Detail Author:

Socials

instagram:

facebook:

linkedin: